سلام علیکم

زندگی نامه حضرت معصومه(علیها السلام)

پدر بزرگوار حضرت معصومه(علیها السلام) امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) است که او را ابوالحسن اول نیز می گویند، و از القاب مشهور آن حضرت کاظم، باب الحوائج و صالح می باشد. آن بزرگوار روز یک شنبه هفتم ماه صفر سال 128 هجری در روستای ابواء که بین مکه و مدینه واقع شده، دیده به جهان گشود. آن حضرت بیش از سایر امامان(علیهم السلام) فرزند داشت که بعضی سی، و برخی شصت فرزند برای او نام برده اند. عالم بزرگ شیخ مفید"ره"(وفات یافته سال 413 هـ .ق) می نویسد: آن بزرگوار سی و هفت فرزند از همسران متعدد داشت که نام های آنها به این ترتیب بود:

1ـ پسران:

1ـ حضرت علی بن موسی الرضا 2ـ ابراهیم 3ـ عباس 4ـ قاسم 5ـ اسماعیل 6ـ جعفر 7ـ هارون 8ـ حسن 9ـ احمد 10ـ ‌محمد 11ـ حمزه 12ـ عبدالله 13ـ اسحق 14ـ عبیدالله 15ـ زید 16ـ حسن 17ـ فضل 18ـ حسین 19ـ سلیمان.

2ـ دختران:

1ـ فاطمه کبری 2ـ فاطمه صغری(158)3ـ رقیه 4ـ حکیمه 5ـ ام ابیها 6ـ رقیه صغری 7ـ ام جعفر 8ـ لبابه 9ـ زینب 10ـ خدیجه 11ـ علیه 12ـ آمنه 13ـ حسنه 14ـ برْیهه 15ـ عایشه 16ـ ام سلطمه 17ـ میمونه 18ـ‌ام کلثوم

آن بزرگوار در سال 148 هجری قمری زمان خلافت منصور به امامت رسید و در زمان خلافت مهدی عباسی و هادی عباسی نیز امام بود، وقتی که هارون الرشدی به خلافت رسید پس از پانزده سال، در زندان بغداد شهید شد.

  مادر حضرت معصومه(علیها السلام)

آن طور که از شواهد و قرائن و بعضی از روایات استفاده می شود، مادر حضرت معصومه(علیها السلام) همان مادر امام رضا(علیه السلام) است برای مادر حضرت رضا(علیه السلام) نام های متعددی ذکر کرده اند، مانند: خیزران، ام البنین، نجمه و... روایت شده پس از آنکه حضرت رضا(علیه السلام) از او متولد شد، به او"طاهره" گفتند.

مرحوم فیض در کتاب انجم فروزان و گنجینه آثار قم از کتاب لواقح الانوار فی طبقات الاخیار(تألیف عبدالوهاب شعرانی شافعی وفات یافته در سال 937 هـ .ق) و کتاب نزهه الابرار فی نسب اولاد الائمه الاطهار(تألیف سید موسی برزنجی شافعی مدنی) چنین نقل می کند:
"وِلادَهُ فاطِمَهُ بِنْتُ مُوسَی بنِ جَعْفَرٍ، فِی مَدِینَهِ الْمُنَوَرَهِ غُرَه ذِی الْقَعْدَهِ الْحرامِ، سَنَه ثَلاثَ وَ ثَمانینَ وَمأَهَ بَعْدَ الهِجْرَهِ النَبَویَهِ، وَتُوُفِیَتْ فِی الْعاشِرِ مِنْ رَبیعِ الثانِی فِی سَنَهِ اِحْدی وَمَأَتَینِ فی بَلْدَهِ قُمْ؛
حضرت فاطمه(معصومه) دختر امام کاظم(علیه السلام) در مدینه منوره، در آغاز ماه ذیقعده سال 183 هـ . ق دیده به جهان گشود، و در دهم ماه ربیع الثانی سال 201 در قم وفات یافت."

از آنچه در بالا خاطر نشان شد نتیجه می گیریم که سن حضرت معصومه(علیه السلام) هنگام وفات، در حدود 28 سال بوده است

چرا حضرت معصومه(علیه السلام) ازدواج نکرده است؟

تقریباً قطعی است که حضرت معصومه(علیه السلام) ازدواج نکرد، در این صورت این سؤال پیش می آید که سنت ازدواج مستحب مؤکد اسلامی است، تا آنجا که رسول اکرم(صل الله و علیه و آله و سلم) فرمود:

"ما بُنِیَ فِی الْاِسْلامِ بَناءٌ اَحَبَ اِلَی اللهِ عَزَوَجَلَ، وَاَعَزَ مِنَ التَزویجِ؛

در اسلام در پیشگاه خدا بنایی برپا نشده که محبوب تر و عزیزتر از بنای ازدواج باشد."

نیز فرمود:

"اَلنِکاحُ سُنَتِی، فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَتِی فَلَیْسَ مِنِی؛

ازدواج سنت و برنامه‌ من است، پس کسی که از سنت من دوری کند از من نیست."

در عصر امام باقر(علیه السلام) بانویی به خاطر ریاضت و کسب فضیلت، ازدواج نمی کرد، امام باقر(علیه السلام) به او فرمود:"اگر در ترک ازدواج، فضیلتی به دست می آمد، حضرت فاطمه(علیها السلام) سزاوارتر از تو بود، که به خاطر کسب فضایل اخلاقی، ازدواج نکند، زیرا هیچ بانویی در کسب کمالات، از فاطمه(علیها السلام) پیشی نگرفته است."

پاسخ:
در پاسخ به این سؤال دو مطلب گفته شده که هر کدام، یا یکی از آنها، دلیل شایسته ای است که موجب ترک ازدواج حضرت معصومه(علیها السلام) شده است:

1ـ دختران امام کاظم(علیه السلام) به ویژه حضرت معصومه(علیها السلام) در سطحی از کمالات بودند که برای خود کفو و همسر مناسبی نیافتند، تا با او ازدواج کنند، امام کاظم(علیه السلام) به آنها سفارش کرده بود که با رأی و مشورت برادرشان حضرت رضا(علیه السلام) ازدواج کننداین سفارش و قرائن دیگر بیانگر این است، که باید برای آنها همسر مناسبی باشد. با توجه به اینکه در مورد حضرت زهرا(علیها السلام)، نمی آفرید، در سراسر زمین از حضرت آدم گرفته تا هر انسانی بعد از او، همسر و همتای مناسبی برای فاطمه(علیها السلام) پیدا نمی شد."

2ـ ترس و وحشت حکومت پر از خفقان و اختناق هارون، به گونه ای بود که کسی جرأت نمی کرد با دختران امام کاظم(علیه السلام) ازدواج نماید و داماد آن حضرت شود، زیرا دامادی آن حضرت، از نظر دستگاه طاغوتی هارون، موجب خطر شدید برای آن داماد می شد، به این ترتیب، حضرت معصومه(علیها السلام) و بعضی از خواهرانش، از ازدواج صرف نظر کردند. در ضمن نباید این مطلب را از نظر دور داشت که امام کاظم(علیه السلام) در زندان به سر می برد، و اطلاع امام رضا(علیه السلام) از آینده(در مورد شهادت پدر، و هجرت اجباری او به خراسان) شاید دلیل دیگری برای ترک ازدواج حضرت معصومه(علیها السلام) باشد. و این نیز از مصائب و رنج های روزگار نسبت به خاندان نبوت است، که ستمگران کینه توز، با ایجاد شرایط نامساعد، آن ها را از مواهب زندگی، محروم ساختند.